Phương Trời Cao Rộng – Chương 1 – 3

CHƯƠNG MỘT

Trước mắt tôi là một bãi cát trắng chạy dài, hình vòng cung, đầu bãi cuối bãi hướng ra biển khơi như vòng tay mở rộng để ôm choàng lấy cái đẹp của sóng nước mênh mông, hay như sự vươn tới của con người bé nhỏ trước vẻ bao la bát ngát của biển trời xanh rộng. Tôi mê biển là mê ở chỗ đó: mê cái xa rộng ngút ngàn không thấy được bến bờ là đâu ở cuối chân trời xa xăm mù mịt kia.

Ba tôi thường nói bãi biển Nha Trang là bãi biển đẹp nhất Đông Nam Á.  Ông còn kể rằng có thời gian người Pháp kiểm soát chặt chẽ bờ biển này, ai xuống bãi mà xả rác sẽ bị phạt nặng, bắt giam.  Cho nên, bờ biển Nha Trang cũng là bờ biển sạch nhất Đông Nam Á.  Dĩ nhiên là tôi cũng cảm thấy hãnh diện, sung sướng là được sinh ra ở một vùng duyên hải đẹp nổi tiếng như vậy.  Nhưng trong cái nhìn của tuổi bé thơ, vẻ đẹp của trời biển, của thiên nhiên, nằm ở ngoài sự so sánh và hiểu biết.

Tôi không nhớ rõ là từ năm nào tôi bắt đầu xuống bãi biển ngồi một mình để ngắm nhìn những cụm mây, những cánh buồm, trôi qua, trôi qua, trên trời, dưới biển.  Nhưng có thể nói là khoảng thời gian mới từ tiểu học bước vào trung học là thời gian tôi có mặt dưới bãi biển thường xuyên nhất. Tôi học trường Võ Tánh. Từ trường tôi bước xuống bãi chẳng xa là mấy.  Đi bộ chừng năm bảy phút.  Cứ giờ nghỉ là tôi xuống bãi.  Có khi đi học sớm để xuống bãi.

Dọc theo bãi biển Nha Trang có nhiều hàng dừa cao rợp bóng. Dưới bóng dừa có những băng ghế đá hay những trụ rào ngang bằng xi măng có thể ngồi lâu hóng mát, ngắm cảnh. Từ đây tôi có thể dõi theo những con tàu lướt sóng xa xa, chạy dọc theo chiều dài của bãi biển rồi nhỏ dần, nhỏ dần cho đến khi mất dạng vào những cụm mây ở cuối trời.  Không còn con tàu hay cánh buồm nào chạy ngang biển thì tôi dõi theo những đợt sóng xuất hiện từ xa, nhấp nhô tiến dần vào bờ rồi ném mình trên bãi cát, tung lên những bọt bong bóng trắng xóa.  Có những con hải âu tung cánh giữa không trung, phóng mình xuống nước để bắt cá hoặc đáp nhẹ trên những phiến gỗ nhỏ trôi lềnh bềnh giữa đại dương.  Có những cặp trai gái dìu nhau đi trên bãi cát hoặc những cô cậu học sinh cùng lứa tuổi tôi đùa giỡn với sóng nước với những nụ cười rạng rỡ, hồn nhiên.  Có những chị gánh hàng rong, vất vả lội chân không trên cát, cất tiếng rao lạc lõng giữa gió biển lồng lộng.

Tôi ngồi nhìn ngắm bãi biển như vậy nhiều giờ đồng hồ mà không biết chán.  Một đôi khi vì không muốn từ giã bãi biển mà tôi cứ ngồi lì đó, quên luôn giờ học đã đến.  Cũng có thể vì thấy ngồi chơi trên bãi biển hứng thú hơn ngồi trong lớp học mà tôi muốn trốn học.  Và tôi đã trốn học rất nhiều lần.  Tôi trở thành một học sinh dở, tuy không đội sổ cũng xếp vào hạng gần chót trong lớp.  Gia đình tôi không sao hiểu nổi một đứa học trò xuất sắc như tôi hồi tiểu học, vừa bước vào trung học là đã trở nên dở tệ như vậy.  Dù sao, tôi cũng không nên trút cái tôi trốn học ấy hoàn toàn cho bãi biển. Tất phải có nhiều nguyên do đưa đến chuyện trốn học nhưng nếu không có bãi biển góp phần làm nơi trốn nấp, nơi nương tựa, nơi để tôi tìm đến trong những giờ trốn học buồn tẻ đó thì hẳn là tôi không trốn học nhiều đến nỗi có lần suýt bị đuổi học như vậy.

Có lẽ đến một tuổi nào đó, hay đến một lúc nào đó trong đời, tâm tư tự dưng muốn vượt tung những khuôn khổ, những phép tắc kỷ cương đang giam hãm mình. Thời điểm đó có thể đến nhanh hay chậm, tùy theo tâm lý và hoàn cảnh của mỗi người.  Và nó đã đến với tôi rất sớm: chính vào tuổi mới vào trung học.

Giáo sư dạy toán hình học và đại số cho lớp tôi lúc ấy là thầy Tân, một viên sĩ quan Quân lực Việt Nam Cộng hòa.  Thầy dạy ra sao tôi không nhớ rõ, chỉ nhớ rằng giờ của thầy làm tôi chán nhất.  Có lẽ trong quân đội, thầy là một chiến sĩ quan mực thước và nghiêm khắc thái quá.  Thầy vào lớp với bộ quân phục gắn hai bông mai, ủi hồ thẳng thớm, chắc là mới lấy ở tiệm giặt ủi ra. Tóc thầy chải rẽ ngôi rõ ràng, xức keo láng bóng; mái tóc ở trước được chải ngược ra sau chừa một vầng trán cao rộng như một cái hình chữ nhật mà nhìn vào hẳn người ta phải nghĩ là thầy rất giỏi toán (điều dĩ nhiên, vì thầy là giáo sư toán!).  Mỗi lần vào lớp, thầy cứ lo đi “duyệt binh” mà không chú trọng chuyện giảng dạy cho lắm.  Thầy hô nghiêm cho cả lớp đứng dậy, im lặng đứng trong hàng ghế mình ngồi.  Rồi thầy cầm cây thước dài vừa nhịp nhịp nơi tay, vừa đi kiểm tra từng bàn.

“Trò kia, sao áo thiếu hột nút vậy?”

“Dạ, em mới bị sút hồi nãy.”

“Về nhà viết hai trăm câu: tôi phải xem lại nút áo trước khi vào lớp.”

Đến bàn kế tiếp, thầy lại bắt được một lỗi khác:

“Tại sao không có nịt?”

“Dạ … em quên.”

“Viết hai trăm câu: tôi phải nhớ mang nịt khi đi học.”

Rồi một lỗi khác nữa:

“Tại sao mặc quần sọt?”

“Dạ quần dài má em mới giặt, chưa khô, nên mặc đỡ quần sọt.”

“Viết hai trăm câu: tôi phải mặc quần dài đi học.”

Đến chỗ tôi, thầy ngắm nghía một hồi khá lâu.  Hình như là thầy không ngờ tôi lại phạm quá nhiều lỗi như vậy.  Thầy hỏi:

“Áo này chưa hẳn là áo trắng. Ngà ngà thôi, phải không? Thôi cũng được. Nhưng quần này chắc chắn là không phải quần xanh rồi.  Quần đen.  Rõ ràng quá.  Tại sao?  Còn nữa, quần sọt đen!  Tại sao không phải là quần dài mà là quần sọt?  Xích ra coi, ôi chao, không mang giầy mà mang dép. Xăn-đan không phải là giầy. Các trò phải nhớ điều đó. Xăn-đan chỉ là đôi giép thôi vì nó ló ngón, ló gót ra ngoài.  Nhiều lỗi quá.  Trò có nghe tôi dặn dò tuần trước không vậy?”

“Thưa không, em vắng mặt tuần trước.”

“Mới khai giảng có một, hai tuần mà đã vắng mặt rồi.  Sao vậy?  Lý do gì?” (tôi chưa nói lý do thì thầy đã nói tiếp) “lý do gì cũng không thể tha thứ được.  Lên đứng trên bục kia chờ tôi.”

Thầy tiếp tục duyệt binh, đi hết các bàn, lôi lên bảng đen khoảng mười mấy học sinh phạm lỗi kỉ luật tương tợ như tôi.  Xong xuôi, thấy bắt đầu đánh phạt.  Gọi từng người nằm xấp trên bục gỗ trước bảng đen.  Mỗi cậu lãnh ít nhất là ba roi.  Riêng tôi, nhiều lỗi quá, bị đến mười roi.  Đau lắm nhưng tôi không khóc, chỉ thấy giận căm căm trong lòng.  Làm sao quên được cung cách phạt đòn và kết tội của thầy.  Khi tôi vừa nằm xuống, thầy đã quất trước ba roi cho đỡ tức.  Sau đó thầy mới hỏi thêm cho rõ ràng.  Những cậu bị đòn trước tôi đều bị tra hỏi và đều có cớ để thầy đánh thêm hoặc kết tội nặng.  Hình như thầy muốn cho sự đánh phạt của thầy tăng thêm phần chính nghĩa nên mới vặn hỏi dài dòng như vậy.  Chẳng hạn thầy hỏi một bạn trước tôi:

“Cha làm nghề gì?

“Dạ… đạp xích lô.”

“Còn mẹ làm gì?

“Dạ … bán xôi.”

“Nhà có mấy anh em?”

“Dạ, năm.”

 “Cha mẹ làm lụng cực khổ như vậy để nuôi năm anh em ăn học mà mình chẳng lo học để đền đáp!”

Trót!  Trót!  Trót!  Thầy vung roi ngay sau khi dứt lời, răng thầy nghiến ken két.  Tôi bất mãn cách kết tội như vậy.  Thầy gom chuyện kỷ luật với chuyện học thành một.  Hình như đối với thầy, một kẻ phạm nội quy thì không thể học giỏi được.  Nhưng cái nội quy ở đây không phải là nội quy của trường mà là nội quy của riêng những lớp học do thầy đảm trách.  Chuyện bận quần sọt hay quần dài, có nịt hay không nịt, quần xanh hay quần đen, ở các lớp khác, nhất là các lớp lớn hơn, đâu thấy áp dụng.  Đến lượt tôi, thầy vừa nhìn mặt tôi đã quất liền ba roi dằn mặt, rồi mới hỏi:

“Cha làm gì?”

“Dạ, công chức.”

“Mẹ thì sao?”

“Dạ, nội trợ.”

“Nhà có mấy anh em?”

“Dạ, mười bốn.”

“Trời đất, mười bốn?  Mười bốn con lận!  Mà mấy dòng?”

“Dạ … dòng gì ạ?”

“Ba có mấy vợ?” thầy hỏi với giọng mỉa mai.

“Dạ, một.”

“A, nhớ rồi.  Phải ba là ông Đàn làm ở Tòa Hành Chánh không?”

“Dạ, phải.”

“Phải mi có thằng anh để tóc dài ăn bận híp-pi tên Hiền không?”

“Dạ, phải.”

“Hèn chi! Thằng anh mi dạy mi ăn học như vậy đó hả? Anh em tụi bây không thương ba me, không biết giữ tiếng cho ba me, hoang đàng ngỗ nghịch, chửi thầy, bỏ học, chẳng ra thể thống gì!  Tao đánh cho mi nhớ mà lo học hành đàng hoàng.  Về nói lại với thằng Hiền là tao đánh mi, nghe chưa!”

Tôi ngước đầu lên nói:

“Dạ, bài học bài tập em có làm đầy đủ rồi.”

“Đừng có cãi, nằm đó mà nghe này.  Cái tội không lo học, không biết thương cha mẹ! Trăm roi cũng chưa đủ!”

Nhưng thầy quất tôi đủ mười roi thì ngưng, có lẽ vì thấy mình hơi quá đáng.  Rồi thầy bắt tôi viết phạt năm trăm câu: “tôi phải chăm chỉ học hành và tuân theo kỷ luật của nhà trường.”  Tôi tự ái lắm, nhưng chỉ biết nhủ lòng là cố gắng học để thầy không thể khinh thường mình được.

Về nhà, tôi nói chuyện với ông anh mà thầy ấy nêu danh.  Anh tôi cười, nói:

“Ổng dạy dở khẹt bị tụi tao chống quá.  Ổng biết tao bày đầu nên đâm ghét, cứ đòi đuổi tao ra khỏi lớp.  Nhưng đuổi không được vì ông hiệu trưởng nể ba đâu dám đuổi. Vì vậy ổng càng ghét thêm.”

Anh tôi học trường Đăng Khoa, cũng là một trong những học sinh xuất sắc của trường.  Tôi không biết anh tôi có che giấu điều chi giữa anh và thầy Tân không.  Nhưng chỉ riêng chuyện của tôi, tôi thấy là tôi không phục thầy ấy rồi.  Nếu tôi lớn hơn chút xíu, có lẽ tôi cũng chống thầy ấy như anh tôi đã làm vậy.

Nhưng chuyện của tôi trong lớp toán của thầy vẫn chưa hết.  Tuần sau vào lớp nộp bài phạt rồi.  Tôi lại bị bắt viết bài phạt khác.  Lần phạt này mới thực sự đẩy tôi vào thế chống đối thầy rõ rệt hơn.  Chuyện là như vầy: thầy bắt học sinh khi viết bài hoặc làm bài tập đều phải dùng hai cây bút, một đỏ một xanh.  Đề lớn thì viết chữ đỏ, gạch đít màu xanh; đề nhỏ thì viết chữ xanh, gạch đít màu đỏ.  Các nguyên lý hay định nghĩa thì viết chữ đỏ.  Câu giải hoặc ví dụ thì viết xanh.  Phương pháp trình bày thật rườm rà, rắc rối, đều cần phải ghi nhớ khi chép bài học và ngay cả khi làm toán tập, toán thi trong lớp.  Phiền nhất là viết chữ A) bằng mực xanh xong, bỏ bút xuống, lấy bút đỏ lên viết chữ Định Lý, rồi bỏ bút đỏ xuống lấy bút xanh gạch đít chữ vừa viết, rồi lại bỏ bút xanh xuống lấy bút đỏ lên viết nguyên câu định lý, rồi bỏ bút đỏ xuống để lấy bút xanh viết nguyên đoạn ví dụ…  Tôi đã cố gắng trình bày theo ý thầy, nhưng vẫn có vài chỗ trình bày sai, lộn.  Nguyên cả cuốn bài học và cuốn bài tập của tôi đều bi thầy quẹt tréo dấu nhân, không thèm chấm bài làm xem đúng sai, và cho con zéro một cách ngang ngược.  Đã vậy, thầy còn bắt tôi viết phạt năm lần cuốn bài học và năm lần tất cả những bài tập từ hôm khai giảng đến giờ.  Viết đủ những bài phạt này, tôi phải tốn nhiều ngày, nhiều giờ và nhiều cuốn tập.  Tôi không thèm năn nỉ xin thầy chấm lại như một số bạn cùng lớp.  Tôi cũng không cần phải cãi lý với thầy. Tôi bỏ học. Và tôi xuống bãi biển, ngồi ngắm cảnh, nhìn trời nhìn mây nhìn nước.

Giờ của thầy toán tôi lãnh nhiều con zéro.  Tôi bỏ học giờ thầy, nhưng có khi cũng phải gắng gượng vào lớp.  Mà hễ vào lớp là tôi bị thầy gọi lên, hỏi bài, hỏi bài phạt đã chép chưa, rồi cho con zéro khác.  May sao, chỉ một vài tháng sau là thầy bị đổi đi.  Có lẽ thầy phải ra trận.  Mong rằng các binh sĩ dưới quyền chỉ huy của thầy có nhiều thì giờ để học hỏi và chiến đấu hơn là cắm cúi chịu bị phạt vì những tội kỷ luật.  Một giáo sư khác thay thế thầy Tân dạy toán cho lớp tôi.  Lớp toán đã có không khí khác, nhẹ nhàng hơn.  Nhưng, tôi đã mất căn bản rồi.  Chạy theo các bạn đến đuối sức.

Những ngày trốn học trước đây cũng ảnh hưởng rất lớn cho việc học hành của tôi. Trốn giờ thầy toán thì phải trốn luôn giờ Sử địa (vì hai giờ kế nhau, cùng chung một lớp).  Rồi giờ Sử-địa lại dính với giờ Việt văn hay giờ Lý-hóa.  Cứ vậy mà dính chùm với nhau, nghỉ giờ này phải nghỉ luôn giờ kia.  Cuối cùng, tôi bị thầy giám thị cho người đến tận lớp gọi lên văn phòng.  Thầy giám thị nổi tiếng là đánh đòn nặng với cái roi mây dài hơn một thước.  Học sinh bị kêu lên văn phòng giám thị là run bấn.  Tôi đứng xếp hàng chờ đợi tới phiên mình.  Không học sinh nào bị gọi đến mà không bị đòn.  Có những anh học lớp đệ nhị đệ nhất cũng phải nằm dài xuống đất để giám thị phạt đòn y như con nít.  Đến lượt tôi, ông giám thị cầm xấp hồ sơ đọc lướt qua, thấy tên ba tôi thì chùn tay không đánh, đưa tôi lên văn phòng ông hiệu trưởng.  Không phải ba tôi là một ông tướng ông tá dữ dằn có quyền lực to lớn trong tỉnh khiến cho mọi người phải sợ hãi.  Ba tôi hiền lắm và chỉ là một công chức ở Tòa Hành Chánh tỉnh mà thôi. Tuy nhiên, hầu như giới giáo chức, công chức các ngành ở Nha Trang đều kính nể ba tôi, không muốn đụng chạm đến gia đình ba tôi.  Ngay cả bên quân đội hay cảnh sát cũng vậy, hễ các anh trai lớn của tôi có bị bắt (vì lý do để tóc dài, hay đi chơi về khuya trong giờ giới nghiêm) nhưng khai đến tên ba tôi thì họ cũng thả ra hoặc mời ba tôi đến để bảo lãnh về.

Tôi bước vào văn phòng vị hiệu trưởng già, hiền lành và đức độ nổi tiếng của trường.  Ông hiệu trưởng xem hồ sơ học bạ của tôi, lắc đầu hỏi:

“Phải con là con của ông Đàn không?”

“Dạ, phải.”

Ông hiệu trưởng nói giọng hụt hơi, khàn khàn, nhưng tình cảm, hiền hậu:

“Ba mẹ con ở Nha Trang, chẳng ai mà không biết tiếng, ông bà hiền lành đức độ, gia đình gia giáo như vậy mà sao con cứ trốn học hết giờ nầy tới giờ khác, bộ con không sợ làm buồn lòng ba mẹ con sao?  Con có người chị học rất giỏi, lúc nào cũng đứng đầu lớp, đầu trường, sao con không noi gương chị để làm vui lòng ba mẹ?  Con có chuyện gì trở ngại trong lớp phải không?  Cứ việc nói thầy nghe để thầy giúp cho.  Thầy không nghĩ là con học dở đâu.  Cứ theo học bạ thì biết, các môn khác con đều lấy điểm khá.  Tháng đầu mới khai giảng học rất được. Vậy sao từ tháng mười trở đi, lại xuống quá sức, nghỉ học nhiều.  Môn toán cứ zéro hoài, là sao?”

Tôi không nói được lời nào.  Giọng nói thân mật và tình cảm của ông hiệu trưởng làm tôi mềm lòng, tôi đứng đó mà khóc. Thầy Tân đánh tôi nhiều đòn tôi chỉ nghiến răng không kêu la hay nhỏ một giọt nước mắt.  Chỉ có những lời chứa chan tình cảm của vị hiệu trưởng già này mới thực sự làm xúc động và thay đổi tôi mà thôi.

Thấy tôi chỉ biết khóc chứ không giải thích được vì sao, ông hiệu trưởng an ủi dặn dò trước khi cho tôi về lớp:

“Thôi được, thầy sẽ mời ba con đến đây để bàn về chuyện học của con.  Con về lớp tiếp tục học, nhớ siêng năng, đừng trốn học nữa.  Thầy cũng sẽ xin các giáo sư lưu tâm đến con.  Nếu bị trở ngại gì con cứ lên đây gặp thầy mà thưa chuyện, thầy sẽ giúp cho.”

Vậy là với tấm giấy chứng nhận của ông hiệu trưởng, tôi có thể trở lại lớp bình thường thay vì bị đuổi học.  Hình như nghỉ một tuần liên tiếp không có giấy phép là đã bị đuổi rồi.  Tôi đã nghỉ quá số ngày nói trên.  Tôi cố gắng lấy lại các bài học bị thiếu.  Vất vả lắm.  Cuối cùng cũng qua được lớp đệ thất.  Không lấy được điểm cao, đứng hạng gần chót, nhưng cũng được lên lớp.  Ở mức trung học, tôi là đứa con đầu tiên và duy nhất trong gia đình có học lực tệ như vậy.

Nhìn học bạ thấy tôi xếp hạng thấp mà đặc biệt là môn toán bị yếu, ba mẹ tôi gởi tôi đi Phan Rang mấy tháng hè để người em họ (rể của cậu tôi) là giáo sư toán dạy kèm cho tôi tại nhà.  Chừng hai tháng thì người em họ này đưa tôi về lại Nha Trang, nói rằng tôi học như vậy đủ rồi.  Rồi người em họ này nói với ba mẹ tôi: “Ảnh (tức là tôi) đâu có dở toán đâu.  Chắc tại không chịu học thôi.”  Mẹ tôi nói:  “Ừ, bác cũng chẳng hiểu sao.  Lúc ở tiểu học, nó là thằng đứng đầu mọi môn trong lớp, trong trường, năm nào cũng lãnh phần thưởng hạng nhất, lại được cả phần thưởng hạnh kiểm nữa.”

Mùa hè hãy còn khi tôi trở về Nha Trang.  Biển Nha Trang vào mùa này thật lặng và đẹp.  Nước biển trong vắt, bước chân xuống nước có thể nhìn thấy đáy.  Tôi đi tắm biển hàng ngày.  Tôi mê mải trầm mình trong dòng nước mát.  Rồi cũng ngồi trên bãi cát như thiên hạ để ngắm trời cao đất rộng.  Nhưng thiên hạ chỉ ngắm sơ thôi, rồi tắm, rồi về.  Còn tôi, tôi không muốn rời biển.  Tôi bị mê hoặc trước cái bao la vô tận của biển trời.  Tôi quên đói, quên khát.  Cứ tắm rồi lên ngồi trên bãi ngắm cảnh, rồi lại nhảy xuống tắm.  Đôi khi mẹ tôi phải sai anh hay chị tôi xuống bãi tìm tôi, kêu về.

Hình như không ai có thể cưỡng được sự đam mê thích thú trước cái gì cao vời và sâu rộng.  Nếu họ đã đắm mình vào đó rồi thì khi từ bỏ nó, sự từ bỏ cũng chỉ là miễn cưỡng.

Ngày tựu trường đến rồi mà tôi vẫn cứ đắm mình trong những mộng tưởng và nỗi đam mê được ngồi chơi dưới bãi biển.  Tôi không thích đi học nữa.  Trường lớp với thầy cô giáo, bạn bè, bảng đen, bàn ghế và bục giảng, tập vở và sách học… tất cả đều không còn chút hấp dẫn nào đối với tôi.  Tôi thích ngắm những cánh buồm xa lênh đênh ngoài dặm khơi hơn là nghe thầy giảng về những eo biển, những quần đảo, những rặng núi chỉ thấy trên trang sách.  Tôi thích ngâm mình hoặc nằm ngửa ra trên mặt nước biển để nhìn những cánh chim, những cuộn mây cùng trôi qua trên nền trời xanh biếc hơn là ngồi ghi chép về cách cấu tạo của mây hay bộ phận tiêu hóa của loài chim và những động vật tương cận. Học đường không còn một chút ý nghĩa gì đối với tôi nữa. Tôi sợ những thầy giáo.  Tôi chán những bài học, bài tập. Tôi đến trường đến lớp một cách uể oải; lầm lì nhìn bạn bè cùng lớp vui đùa hoặc khoe nhau những hình vẽ rất đẹp cho các môn học. Tôi muốn vĩnh viễn từ giã tất cả những ngôi trường trên thế gian. Nhưng tôi không dám. Tôi hãy còn quá bé nhỏ, làm sao có thể quyết định được chuyện nghỉ học để không làm gì hết, chỉ rong chơi và ngồi chơi dưới bãi biển!  Mỗi chiều về nhà, tôi hãy còn lấm la lấm lét lẩn tránh đôi mắt dò xét của các anh chị trong nhà. Từ khi biết tôi học rất dở ở lớp đệ thất, các anh chị nghe lời ba mẹ tôi, theo dõi chuyện học của tôi rất kỹ.  Bài tập, bài học của tôi đều bị kiểm soát, dò lại trước khi tôi rời nhà để đến trường. Tôi cố gắng thanh toán bài vở mà không có chút sinh thú nào. Thường khi thì tôi len lén rời khỏi nhà để đến trường, không muốn bị kiểm soát bài vở.  Và đôi khi tôi bị đánh đòn vì không làm hết bài tập của mình.

Tôi nhớ rất rõ một buổi trưa trước giờ đi học, đang ngồi soạn mấy cuốn tập để chuẩn bị đi học, tôi bỗng thấy chán nản kinh khủng.  Sự chán nản đi học lúc ấy tưởng như không còn sức nào để chịu đựng được nữa.  Tôi muốn nguyền rủa thế giới khùng điên này tại sao phải bày ra chuyện học. Tại sao không sống hồn nhiên như những cụm mây, những cánh chim, những con bướm bay lượn trên ngàn hoa nội cỏ? Tôi ngồi lặng người thật lâu mà chẳng biết phải làm gì.  Bỗng nghe người chị nhắc nhở chuyện đi học, tôi giật mình, ôm tập đứng dậy. Nhưng tôi không muốn đi. Tôi ớn đến tận xương tủy của mình cái việc đi học này. Tôi lầm lì bước xuống nhà dưới. Anh chị tôi đều đã đi làm đi học. Ba mẹ tôi đi vắng. Tôi lấy con dao cắt bít-tết thật nhọn, bén, kẹp vào trong cuốn tập.  Rồi tôi bước lên nhà trên, vào góc bàn thờ rất tối. Cầm chắc chuôi dao với hai tay; lưỡi dao hướng vào bụng–không biết chỗ nào là chỗ yếu, cứ nhắm vào bụng sao cho thuận tay là được rồi. Để có thể mạnh dạn hơn trong việc đẩy lưỡi dao vào bụng, tôi lại nghĩ đến chuyện đi học, vào lớp bị thầy giáo gọi tên, hỏi bài, hỏi lý do tại sao trốn học tuần trước. Nỗi chán chường lại tỏa ra, dâng lên. Hình như sự chịu đựng đến đây là đã quá mức rồi.  Tôi thích làm con chim, không thích làm một thằng học sinh vùi đầu vào sách vở nữa. Cứ bắt tôi phải đi học hằng ngày như vầy thì thà chết quách xong một đời vô nghĩa. Tại sao bên ngoài có vòm trời bao la, có đại dương xanh biếc mà không hưởng thụ, không vui chơi cho thỏa chí tang bồng lại chui vào những căn phòng vuông vức phép tắc và những bài học nhai đi nhai lại trong sách vở! Tôi chán lắm! Tôi không thể chịu đựng được nữa.  Tôi phải từ giã trần gian mê muội vô nghĩa này!

Tôi run run cầm dao hướng vào bụng, nhưng một phút trôi qua rồi mà vẫn chưa dám đẩy mạnh vào.  Tôi ôm mãi chuôi dao rồi khóc rưng rức một mình.  Cuối cùng, tôi bỏ dao xuống.  Tôi sẽ không đi học ngày hôm nay, và có thể ngày mai, có thể mãi mãi.  Nhưng tôi vẫn còn muốn sống.