Đạo Làm Người

Cuộc sống này vô cùng quý giá, ai cũng tham sống sợ chết, cớ sao ta lại đành lòng nhẫn tâm giết hại các loài vật. Giết hại là nhân gây thù chuốc oán làm khổ đau cho nhau không có ngày cùng. Tôi và các em có nhân duyên lớn nên mới được sống trong vòng tay từ bi yêu thương của đấng cha lành. Tôi chỉ mong các em mai sau nếu không phải là viên ngọc quý cho đời thì ít ra các em cũng là những viên thuốc bổ cho nhân loại.

Nhận thấy được những khổ đau do sự giết hại gây ra, tất cả chúng ta phải quyết tâm tôn trọng, bảo vệ sự sống cho tất cả muôn loài. Trước tiên, chúng ta không được giết người, sau phải hạn chế tối đa giết hại các loài vật cho đến khi nào không còn tâm niệm giết hại nữa. Muốn được như vậy ta phải tự biết xấu hổ khi cố ý hoặc vô tình làm tổn hại loài vật khác. Ta cũng phải biết hổ thẹn khi thấy người khác biết tôn trọng và bảo vệ sự sống còn mình không làm được.

Sự sống vô cùng quý giá, từ con người cho đến muôn vật ai cũng tham sống sợ chết. Niềm vui căn bản của tất cả chúng sinh là được sống an lành, mạng sống không bị đe dọa. Chính vì thế, chúng ta cần đem niềm vui, tình yêu thương chân thật đến cho mọi người, mọi loài. Khi thấy một ai bị bất hạnh khổ đau, đang sống trong phập phòng lo sợ thì chúng ta phải tìm cách chia sẻ nhằm xoa dịu bớt nỗi khổ niềm đau giúp người qua cơn hoạn nạn.

Bốn tâm niệm lớn của một vị Bồ tát là thực hiện đầy đủ 4 pháp: không giết hại; biết xấu hổ, thẹn thùng khi làm hại đến sự sống của muôn loài; biết hiến tặng niềm vui cho kẻ khác để mọi người đều được sống an vui, hạnh phúc; biết san sẻ nỗi khổ niềm đau để làm vơi bớt lo lắng và sợ hãi cho mọi người. Một vị Bồ tát là người giác ngộ từng phần cho đến khi nào viên mãn bằng Phật, nếu các em thực hiện được những việc này thì các em cũng đang là Bồ tát trong hiện tại và mai sau.

Các em nên biết và cần phải biết, tất cả mọi sự vật trên thế gian này muốn bảo tồn mạng sống phải nương nhờ lẫn nhau, không một sự vật nào tách rời mà bảo toàn được mạng sống. Các em không làm ruộng nhưng vẫn có gạo ăn, các em không dệt vải nhưng vẫn có quần áo mặc, và tương tự như thế các thứ khác cũng đều như vậy. Đó là nguyên lý duyên khởi tương sinh, tương quan mật thiết. Vạn vật nương tựa vào nhau để tồn tại trong bầu vũ trụ bao la này nên “cái này sinh thì cái kia sinh, cái này diệt thì cái kia diệt.”

Các em biết yêu quý mạng sống của mình như thế nào thì người và các loài vật khác cũng yêu tiếc mạng sống như thế đó. Giết hại là sự hủy diệt mạng sống của một chúng sinh, quả báo đền trả tương xứng trong hiện tại và mai sau là bệnh hoạn và chết yểu. Các em cần phải suy xét cho thấu đáo giới “không giết hại” này vì nó là nhân của người không có lòng từ bi, dẫn đến quả báo là người ác độc hại người, hại vật.

Đồ của người không tự lấy,
Nếu không hỏi cũng như trộm.

Ý thức được những khổ đau do gian tham trộm cướp, lường gạt lấy của người dưới nhiều hình thức, chúng ta nguyện mở rộng tấm lòng từ bi thương xót để đem lại niềm vui sống đến với tất cả người và vật. Các em hãy nguyện “dù là một cây kim cọng chỉ, nếu không phải của mình hay người khác không cho thì các em cũng không tự lấy làm của riêng mình”.

“Trộm” có nghĩa là canh me, rình rập lén lấy, không để cho người khác thấy. “Cướp” có nghĩa là công khai, ngang nhiên cưỡng đoạt lấy trước mặt mọi người. Cân non bán thiếu, trốn thuế, lường gạt đều gọi là trộm. Lợi dụng quyền cao chức trọng tham ô, hối lộ, ăn chặn, bắt chẹt người phải đưa tiền của đều gọi là cướp. Tham lam muốn chiếm lấy của người làm của riêng mình là do thói quen lười biếng của kẻ ăn không ngồi rồi, làm ít mà muốn hưởng thụ nhiều, là nhân dẫn đến nghèo cùng khốn khổ trong hiện tại và mai sau.

Có biết bao người đau khổ vì bị mất của, vì bị lừa đảo mà túng quẫn đến tự sát. Lại nữa, tiền bạc là phương tiện để nuôi sống bản thân và gia đình, bao nhiêu năm tháng chắt chiu dành dụm mà nay lại tiền mất tật mang. Sự mất mát tài sản làm cho gia đình trở nên thiếu thốn, khó khăn, nghi ngờ lẫn nhau, có thể dẫn đến đổ vỡ hạnh phúc gia đình. Sự đền trả xứng đáng của quả báo này là nghèo cùng vô số kiếp, có nhiều tiền của mà cũng không thể tự do sử dụng.

Các em nên nhớ, tài sản của cải bất chính có được do mưu mô lương lẹo thì khó bao giờ nắm giữ được vì đã có bằng sự đau khổ của người khác. Nhan nhản mỗi ngày đều xảy ra những vụ trộm cướp, lừa đảo, lường gạt được báo chí đăng tải đều do lòng tham muốn quá đáng của con người. Con người vì lòng tham nên mới dễ bị người khác lường gạt.

Quả báo của sự trộm cướp nặng thì nghèo cùng vô số kiếp, hoặc làm thân súc vật để đền trả cho người; nhẹ thì ruộng vườn, nhà cửa, tài sản bị thiên tai lũ lụt, hỏa hoạn, sóng thần, động đất phá hủy.

Các em hãy nên tin sâu nhân quả, tin mình làm lành được hưởng phước, mình làm ác chịu khổ đau. Trộm cướp là việc làm xấu ác mà cả thế giới loài người đều không chấp nhận nên có luật pháp chế tài, huống hồ là luật nhân quả luôn âm thầm chi phối.

Không tà hạnh, đỡ hư thân.
Giữ thuỷ chung, đồng hạnh phúc.

Ý thức được những khổ đau do xâm phạm tiết hạnh của người khác nên chúng ta chỉ sống một vợ một chồng chung thủy có đôi, không dan díu ăn nằm với người khác nếu không phải là vợ hoặc chồng. Các em phải ý thức rõ tà dâm là hành động sai lầm về tình dục nam nữ làm mất đi nhân cách đạo đức của con người. Khi lớn khôn các em ai cũng có quyền cưới vợ, lấy chồng xây dựng cuộc sống gia đình. Tuy nhiên, ngoài vợ chồng chính thức các em không được quan hệ tình dục với người khác, còn gọi là ngoại tình, là phá hoại hạnh phúc gia đình người.

Việc tìm thú vui trong chốn thanh lâu, cho đến cưỡng bức xâm hại người khác đều là tà hạnh. Nam và nữ đã có gia đình hoặc chưa có mà hay phóng tâm đam mê tửu sắc, chơi bời trác táng đều thuộc hạnh tà dâm. Xưa nay, từ vua chúa quan quyền cho đến thứ dân bần cùng nghèo khổ bị tan nhà nát cửa, mất nước mất thành, gia đình đổ vỡ đều do hạnh tà dâm mà ra.

Ở Việt Nam ta có vua Lê Ngọa Triều cũng vì tửu sắc quá độ mà thân thể bệnh hoạn, suy nhược không ngồi được nên bị mất nước. Nhiều vụ án xảy ra vì ghen tuông mà hủy hoại nhan sắc tình địch, hoặc giết người dã man. Bản chất của chúng sinh là ái dục nên chúng ta mới có mặt trong cuộc đời, nhưng ta đừng vì thế mà quá lạm dụng trong vấn đề tình dục.

Ai ham hưởng thụ quá đáng vấn đề khoái lạc xác thịt và đi quá đà trong chừng mực cho phép sẽ dễ bị mất nhân cách, phẩm chất đạo đức. Thường như thế sẽ kéo theo sự đổ vỡ hạnh phúc gia đình là ghen tuông, giận dỗi, chửi mắng và đánh đập, quả báo hiện đời không bao giờ có được mái ấm gia đình hạnh phúc. Vì vậy, các em hãy sống chung thủy một chồng một vợ để không bị người khác phá hoại hạnh phúc gia đình mình.

Ngoài ra, trường hợp có những sinh hoạt tình dục với người cùng huyết thống, tức là người thân trong gia đình thì gọi là loạn luân, quan hệ này còn tệ hại hơn cả tà dâm. Quan hệ tình dục giữa người và thú thì gọi là cuồng dâm vì mất hết tính người. Một vấn đề hết sức tréo ngoe khác là quan hệ tình dục giữa người nam với người nam, còn gọi là pê đê; hoặc quan hệ tình dục giữa người nữ với người nữ, còn gọi là đồng tính luyến ái. Hai trường hợp này đều phá bỏ tập tục truyền giống của loài người. Còn một điều tệ hại hơn nữa là quan hệ tình dục giữa người trưởng thành và trẻ em thiếu niên nhi đồng, xã hội gọi là bạo dâm và không còn từ ngữ nào khác để diễn tả.

Nói chung, do hưởng thụ khoái lạc xác thịt quá đáng và sai lầm trong quan hệ tình dục nên phát sinh ra những trường hợp lắc léo trên. Các em nếu muốn có một nhân cách, phẩm chất đạo đức tốt để không rơi vào trường hợp ngoại tình và các quan hệ tình dục bất chính khác thì phải phát nguyện làm đệ tử Phật, gìn giữ 5 Giới pháp trong sạch. Nhờ vậy, các em mới có thể không bị rơi vào hố sâu của đam mê, tội lỗi.

Sống ở đời cần chữ tín,
Nói chân thật, lời từ ái,
Không nói tục, lời xảo trá,
Không gian dối để hại người.

Bồ tát Quán Thế Âm là một người do tu hạnh nhĩ căn viên thông “phản văn văn tự tánh”, trở về tánh nghe của mình mà thành tựu đạo quả; sau đó phát tâm đi vào đời để cứu độ chúng sinh bằng hạnh lắng nghe và dùng lời nói nhẹ nhàng, êm dịu để giúp mọi người vượt qua sợ hãi, khổ đau và bất hạnh. Ngài là một con người mẫu mực đã mở ra cánh cửa “Phổ Môn” rộng khắp thế giới Ta bà để mang đến niềm vui, tình yêu thương chân thật và làm vơi đi biết bao nỗi khổ niềm đau của tất cả chúng sinh với tấm lòng từ bi rộng lớn nhờ có nhiều phước và đức.

Nếu các em biết thực tập hạnh lắng nghe và nói theo hạnh Bồ tát Quán Thế Âm thì các em cũng sẽ là một Bồ tát đích thực trong hiện tại và mai sau. Ý thức được những khổ đau do lời nói thiếu tỉnh giác gây ra, các em hãy học và làm theo hạnh lắng nghe cùng nói lời hòa nhã, dễ thương để đem đến niềm vui chân thật, sẵn sàng chia sẻ nỗi khổ niềm đau nhằm xoa dịu bớt nỗi đau bất hạnh của tha nhân.

Lời nói rất quan trọng và có thể tác động tới tâm tư con người làm họ hạnh phúc hay đau khổ. Lời nói có thể mang lại niềm an vui hạnh phúc cho nhiều người, giúp họ có niềm tin, ý chí và nghị lực trong cuộc sống để vượt qua cạm bẫy cuộc đời. Do đó, các em hãy nguyện sẽ nói lời chân thật và không nói dối hại người hại vật; nguyện lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và nói lời từ ái, hòa nhã, dễ thương để làm người khác thoải mái, bình tĩnh, tự tin hơn.

Lời nói có thể làm con người hiểu lầm nhau dẫn đến hận thù và có thể giết nhau khi không làm chủ được bản thân. Chính vì thế, các em hãy nguyện không nói dối, chuyện có nói không, chuyện không nói có; hoặc hứa với người mà không giữ lời, hoặc hứa rồi mà tráo trở, lật lọng. Các em cũng không được nói lời ly gián làm hai bên hiểu lầm nhau mà sinh ra thù hận. Việc này còn độc hại hơn cả rắn độc vì làm cho người thân chia lìa, gia đình ly tán, bạn bè trở thành kẻ thù, xã hội trở nên loạn lạc, lầm than vì không còn tin tưởng lẫn nhau.

Các em cũng không dùng lời nói thêu dệt, nịnh hót để làm xiêu lòng người. Xưa nay từ vua quan cho đến các thứ dân bần cùng đều bị mê hoặc bởi lời nói nịnh hót, tâng bốc. Chính lời nói nịnh hót đã làm hại oan rất nhiều người. Các em cũng không dùng lời nói thô ác như nói nặng, mắng nhiếc, chửi rủa, dùng lời lẽ thô tục để lăng nhục người khác. Đó là các em đã học và thực hành theo hạnh nguyện của Bồ tát Quán Thế Âm luôn lắng nghe, nói lời hòa nhã từ ái đem niềm vui đến với mọi người.

Không dùng chất có độc hại
Gây say sưa, loạn thân tâm.

Cuộc sống thiên về vật chất ngày nay khiến cho con người ngày càng sa đọa vì những thói quen hưởng thụ không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu, dùng các chất kích thích độc hại như xì ke ma túy. Một khi đã nghiện rượu và ma túy thì con nghiện sẽ làm bất cứ điều gì khi cơn ghiền đến như nói dối, lường gạt, ăn trộm, ăn cướp, hiếp dâm và ngay cả giết người.

Do đó:

Tai nạn giao thông chiếm 60% là do uống rượu lái xe. Trộm cướp, hiếp dâm, giết người do uống rượu chiếm 10%. Bạo hành gia đình chiếm 20% cũng do uống rượu. Gây mất trật tự an toàn lối xóm cũng chiếm 10%. Rượu là chỉ chung cho những chất gây say, gây nghiện làm con người mất hết lý trí, mất bình tĩnh khi đã quá đà.

Rượu làm con người nóng nãy dẫn đến tranh chấp, cãi vã, nói nặng lời với nhau làm tự ái phát sinh, giận dỗi rồi đưa đến xô xát gây thương tích và có thể giết người. Rượu còn là nguyên nhân gây bạo hành trong gia đình làm khổ lụy vợ con. Uống rượu rất có hại cho sức khỏe và là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh tật nguy hiểm làm hao tài tốn của và mau chết sớm.

Ma túy làm hao tiền tốn của, hủy diệt con người khi không còn lý trí, lương tâm và là tệ nạn nguy hiểm số một của nhân loại. Tác hại của nó còn gấp trăm ngàn lần rượu. Vì lòng tham của con người với lợi nhuận quá cao nên việc mua bán ma túy là một hiểm họa diệt vong trong tương lai nếu xã hội không có biện pháp ngăn trừ thích đáng.

Bản chất của chúng sinh là ái dục và đam mê hưởng thụ, chỉ có các bậc hiền thánh và các vị Bồ tát mới biết ngăn ngừa từ nhân vì thấu rõ sự tác hại của nó. Ma túy là nhân hủy diệt mầm sống con người nhanh nhất trong hiện tại và mai sau, làm tổn thất tài sản lớn nhất hiện nay và làm con người mất hết phẩm chất đạo đức, nhân cách sống bình thường.

Người mua bán ma túy vì lợi nhuận quá cao mà bất chấp luân thường đạo lý, đem cái thứ chết người gieo rắc vào lòng thiên hạ. Ai đã nghiện ma túy thì trước sau gì cũng trở thành tội phạm đến 95%. Con nghiện có thể trộm cướp, lường gạt và giết người một cách vô tội vạ. Khi dính vào vòng này một ngàn người chỉ có một hai người mới thoát ra được.

Rượu tác hại một nhưng ma túy tác hại gấp trăm ngàn lần. Chính vì vậy, các em hãy ý thức được những khổ đau do uống rượu say sưa, nghiện ngập và sử dụng các chất ma túy độc hại gây ra làm con người mất hết lý trí, lương tâm, tự hủy diệt chính mình và làm hại nhiều người khác. Các em phải nguyện sẽ không dùng những chất độc hại đó để tâm trí được sáng suốt lắng trong, để có cơ hội hoàn thiện chính mình và giúp ích cho gia đình, xã hội.

Rượu chè, ma túy, xì ke,
Say sưa, nghiện ngập khiến người ngu si.
Túng cùng chẳng biết làm sao,
Lường gạt, trộm cướp, giết người như chơi.

“Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” là câu tục ngữ người xưa thường nhắc nhở các thế hệ con cháu về sau. Các em còn nhỏ nên phải biết chọn bạn mà chơi, nếu không sẽ hỏng cả một đời người. Chơi bạn bè xấu như chứa giặc cướp trong nhà, chúng sẽ lấy đi tất cả tiền tài, công danh sự nghiệp mà còn trở lại làm chúng ta “thân tàn ma dại”.

Không kết tình cùng bạn xấu,
Hãy kết bạn với người tốt.

Những người bạn tốt sẽ luôn được mọi người yêu mến và đối xử tốt lại. Người bạn tốt là người bạn thật thà, sướng vui khổ sở đều một lòng chung thuỷ, thấy bạn lêu lổng thì tìm cách khuyên can, hay động viên khuyến khích bạn cùng làm những điều thiện lành, tốt đẹp. Người bạn tốt khi mắc lỗi sẽ luôn biết xin lỗi và cố gắng sửa chữa lỗi lầm, ngoài ra còn biết tha thứ và bao dung những người lầm lỗi khác.