50- Sad. P, tr.100, 101.
51- Sad. P, tr.186 v.v…
52- Ibid, tr.188.
53- Majjhima, I, tr.160 – 175; Dìgha II, tr.36.v.v…
54- Xem chương III (d) về Tục đế và Chân đế.
55- Majjhima, Àsayànusayam viditvàdhammam deseti v.v…
56- Dìgha, I, tr.148; Vinaya I, tr.15 .v.v…
57- Kalpakasàya, Sattvakasàya, Klesakasàya, Drstikasàya Àyukasàya. Sad. P; tr.31, 43.v.v…
58- Sad. P; tr.48; Dìgha, Brahmajàlasutta.
59- Theo Tiểu thừa: khổ, tập, diệt, đạo là Sàmukkamsikà dhammadesanà (Xem Majjhima I, tr.350), nhưng theo tập Sad. P; (tr.60) Buddhajnàna chính là Sàmutkarsikì dharmadesanà.
60- Sad. P; tr.55 – 57, 60.
61- Ibid, tr.59: Bahùni samdhàvacanchi coktam durbodhyam etam hi asiksitehi.
62- Ibid; tr.19, 31, 70.
63- Sata; tr.121 – 2.
64- Sad, tr.71.
65- Nên để ý sự tương phản trong nguyên bản. Tập này nay công nhận các hàng Thanh văn đầy đủ những đức tánh, chính những đức tánh này mà các tác phẩm khác đã chỉ trích các hàng Thanh văn là thiếu sót thua các vị Bồ-tát và không thể hiểu giáo lý Ðại thừa.
66- Sad. P; tr.46.
67- Ibid; tr.124.
68- Ibid; tr.140.
69- Ibid; tr.55.
70- Thí dụ này cũng được nói đến trong tập Lankà, tr.88.
71- Sad. P; tr.71 – 76.
72- Liệt kê xem Mvyut.7 – 9.
73- Sùtra; tr.171.
74- Trong tập Pug. P; tr.26, danh từ Hìnàdhimutta chỉ cho một người bất thiện làm các hành vi ác độc và phụng sự cho những hạng người tương tự. Danh từ trái lại là Panìtadhimutta, nghĩa là một người có đạo đức làm các thiện sự và phụng sự cho những người tương tự.
75- Xem Mvyut; tr.52; Dasa; tr.25.
76- Sùtra; tr.4.
77- Cf. Lal. Vis; P.34: àsayao dharmàlokamukham Hìnayàna-sprhanatà-yai samvartate. Adhyàsayo dharmàlokamukham udàrabuddhadharmà-dyàlambanatàyaisamvartate.
78- Siksà; tr.17.
79- Sùtra; tr.52.
80- Bhàgavata VII, IX, 44
81- Dh. P; tr.354.
82- Dìgha, II tr.45.
83- Dìgha, I tr. 229
84- Sùtra; tr.4.
85- Siksa; tr.4: những ai có Adhyàsaya thanh tịnh thực hành các hạnh Ba-la-mật; những ai thực hành các hạnh Ba-la-mật được an trú trong Ðại thừa.
86- Panca; tr.81b.
87- Tuy vậy có một vài trường hợp rải rác nói rằng các vị phạm ngũ nghịch vẫn có thể giải thoát. So sánh tập Divyà; tr.261: kẻ giết cha sẽ không được một vị Tiểu thừa cho thọ giới nhưng được một vị Tỳ kheo thọ giới Bồ-tát cho phép thọ giới. Siksa; tr.17-18 nói rằng không một ai phạm tội ngũ nghịch có thể phát tâm hướng đến Thanh văn giác hay Ðộc giác.
88- Xem Kosa, III, d – 94a;
89- Về các chi tiết xem chương IV.
90- Sùtra, tr.4.
91- Sùtra; tr.4 và 168. Sách Sad. P; tr.140.
92- Sad. P; tr.80.
93- Dasa; tr.25-26
94- M. Ava trong tập Le Muséum (N.S) VIII, tr. 252.v.v…
95- E.R.E. II tr.740
96- Kosa Vii, 6.
97- E.R.E. X, tr.152-154.
98- E.R.E. X, tr.152
99- Mil; tr.160.
100- Majjhima III; tr.86.
101- Pul. P; tr.14 và 73.
102- So sánh Pug. P; tr.70. Ðoạn này nói rằng Ngài Xá Lợi Phất, Mục kiền Liên và các vị khác được xem là đã chứng sự thật từ trước, chưa từng được nghe vàdiệt tận mọi khổ đau nhờ chứng ngộ chánh pháp.
103- Xem Samuyutta III; tr.65-66.
104- Dìgha II; tr.136 và tr.2.
105- Sùtra; Chương III
106- Ibid trang 10 v.v…
107- Xem chú thích của giáo sư Lévy về những chữ này trong bản dịch Sùtra, tr.26-27 của ông.
108- Lanka; tr.63-65.
109- Ba loại này được gọi là Niyata-gotra.
110- Vàsanà: những dấu vết để lại trong tâm trí bởi các hành vị thiện hay ác, những hành vi này tạo ra khổ hay lạc.
111- Pug. P; tr.13; Kosa, III. 44c, tr.137-138.
112- Majjhima III; tr. 256.
113- Sata; tr.1263.
114- Dìgha I, tr.12 v.v… II, tr.251.
115- Dìgha I, tr.223.
116- Kàs. P; tr.116 (80).
117- Cf. Sutra; tr.68.
118- Lal, Vis; tr.34.
119- Kàs. P; tr.50 và 115.
120- Boddhic, tr.18 và 48.
121- Siksa; tr.54 và 59.
122- Boddhic; tr.146 -147.
123- Siksa; tr.17 và 50
124- Gandavyùha; tr.9d.
125- Sata; tr.1185 v.v… Kàs. P; tr.50.
126- Siksa; tr.54.
127- Sad. P; tr.43.
128- Ibid; tr.24, 282, 285, 320.
129- Siksa; tr.54 và 59. Boddhic; tr.146 -147.
130- Siksa; tr.92. Boddhic; tr.146.
131- Boddhic; tr.146.
132- Xem Revue de L’histoire des Religions; 1909; tr.3.
133- Trong tập Gandavyùba có nói đến Ngài Sudhanu đến yết kiến rất nhiều vị Thanh văn để học những bổn phận của một vị Bồ-tát.
http://www.tuvien.com
Total views : 17123417
- English