71. Học Im Lặng
Ðệ tử phái Tendai thường tập quán tưởng trước khi Thiền được du nhập vào Nhật. Có bốn tăng sinh kết bạn và quyết giữ thanh tịnh trong bảy ngày.
Ngày đầu cả bốn đều im lặng. Việc trầm tư mặc tưởng của họ khởi đầu tốt đẹp, nhưng khi đêm xuống và ngọn đèn dầu tàn dần thì một vị buộc miệng gọi kẻ hầu: “Rót thêm dầu.”
Tăng sinh thứ nhì ngạc nhiên khi nghe người thứ nhất lên tiếng. “Chúng ta không nên nói lời nào mới phải,” ông phê bình.
“Cả hai vị ngu quá. Tại sao lại nói chuyện?” người thứ ba hỏi.
“Chỉ có tôi là không nói tiếng nào,” tăng sinh thứ tư kết luận.
72. Sứ Quân Ngu Ðần
Hai vị thiền sư tên là Daigu và Gudo được một sứ quân cho mời đến. Vừa gặp, Gudo bảo với sứ quân: “Ngài có bản chất thông minh và một khả năng bẩm sinh học được Thiền.”
“Nói nhảm,” Daigu nói. “Tại sao ngài lại tâng bốc kẻ ngu đần này? Y có thể là một sứ quân, nhưng lại không hiểu tí gì về Thiền.”
Sau đó thay vì xây một ngôi chùa cho Gudo, vị sứ quân lại xây cho Daigu và theo học thiền với ngài.
73. Mười Vị Kế Thừa
Các thiền sinh đều nguyện rằng dù có bị chết bởi thầy mình, họ vẫn quyết một lòng học Thiền. Thường thì họ hay cắt một ngón tay để chứng cho lời nguyện. Thời bấy giờ lời nguyện trở nên một qui luật, cho nên thiền sinh nào chết bởi tay của Ekido đều được cho là kẻ tử đạo.
Ekido trở nên một thiền sư khắc nghiệt. Môn đồ đều khiếp vía. Có một thền sinh trực đánh chuông điểm giờ, lở quên gióng chày chỉ vì mắt bị thu hút bởi một cô gái đẹp thoáng đi qua cổng chùa.
Ngay lúc đó Ekido, đứng phía sau đánh cho một roi và vị thiền sinh vì kinh hãi ngã ra chết ngay.
Viên giám thị, nghe chuyện đến gặp Ekido. Không phiền trách gì thiền sư, ông ta lại khen sự nghiêm khắc của thầy. Thái độ của Ekido vẫn bình thản cứ như thiền sinh kia vẫn còn sống.
Sau tai nạn đó, ngài đã đào tạo ra được mười vị liu ngộ kế thừa, một con số khác thường.
74. Hối Cải Thực Sự
Ryokan hiến mình vào việc tu học Thiền. Một hôm ngài nghe nói đến chuyện người cháu phung phí tiền của cho một đào nương, mặc cho sự nguyền rủa của bà con quyến thuộc. Vã lại y là người thay thế Ryokan trong việc cai quản tài sản của gia đình, mà gia sản xem ra có cơ tan biến, cho nên thân nhân mới đến nhờ ngài ra tay.
Ryokan phải du hành một đoạn đường xa để gặp người cháu mà ngài cách xa đã nhiều năm. Người cháu vui mừng gặp lại người chú và mời ở lại qua đêm.
Cả đêm Ryokan ngồi tham thiền. Ðến sáng, gần lúc ra đi ngài bảo người trẻ tuổi: “Ta đã già, tay run. Cháu có thể giúp ta cột dây chiếc dép rơm được không?”
Người cháu hăng hái giúp liền. “Cám ơn cháu,” Ryokan kết thúc, “cháu thấy không, một người trở nên già và yếu mỗi ngày. Hãy bảo trọng lấy thân.” Xong Ryokan ra đi, không hề nhắc một lời nào đến cô đào nương hoặc lời quở trách của thân nhân. Nhưng kể từ sáng hôm ấy, tính hoang phí của người cháu chấm dứt.
75. Nóng Giận
Mộảt thiền sinh đến than phiền cùng Bankei: “Bạch thầy, Con mắc cơn nóng giận không kềm được. Con phải làm sao để chửa?”
“Con có cái lạ lùng quá,” Bankei trả lời. “Nào cho ta xem cái mà con có.”
“Ngay bây giờ thì con không thể chỉ cho thầy thấy được,” người kia trả lời.
“Khi nào thì con có thể chỉ nó cho ta?” Bankei hỏi.
“Nó nổi lên thật bất chừng,” thiền sinh trả lời.
“Vậy thì,” Bankei kết luận, “nó không đúng là thật tướng của con.
Nếu nó là thật tướng thì con đã có thể chỉ cho ta thấy nó bất cứ lúc nào. Khi con mới sinh con không có nó, và cha mẹ con đã không giao nó cho con. Hãy suy nghĩ đến điều đó.”
76. Tâm Ðá
Hogen, một Thiền sư Trung hoa, sống ở một ngôi chùa nhỏ trong làng. Một ngày kia có bốn nhà sư du hành xuất hiện và hỏi nếu họ có thể nhóm lửa ở trước sân để sưởi ấm.
Trong khi nhóm lửa, Hogen nghe bọỉn họ bàn luận đến chủ quan và khách quan. Ngài tham gia vào và nói: “Có một tảng đá lớn. Quý vị xem nó ở trong hay ở ngoài tâm của quý vị?”
Một vị tăng trả lời: “Theo Phật pháp thì mọi sự vật đều là biến thái của tâm, tôi có thể bảo rằng tảng đá ở trong tâm tôi.”
“Vậy thì đầu của ngài phải nặng lắm,” Hogen quan sát, “nếu ngài phải mang mãi tảng đá như thế trong tâm.”
77. Không Vướng Mắc Vào Bụi Trần
Zengetsu, một thiền sư Trung hoa vào đời nhà Ðường, đã viết những lời khuyên này cho môn đồ:
Sống giửa hồng trần nhưng giử không bị vướng mắc vào bụi trần là chánh đạo của kẻ tu Thiền.
Khi nhìn thấy ai làm lành, hãy bắt chước. Khi nghe điều ác nên tránh.
Ngay khi ở trong phòng tối, cư xử như mình đối diện với khách quý. Bộc lộ cảm quan, nhưng không nên vượt quá cái thật tánh của mình.
Nghèo khổ là kho báu của ngươi, không nên đánh đổi nó cho một cuộc sống d dãi.
Một người có thể trông giống kẻ khùng, nhưng chưa hẳn đã thế. Biết đâu rằng y đang cẩn thận che dấu sự thông thái của mình.
Ðức hạnh là thành quả của sự tự chế. Ðừng đánh rơi chúng từ từng trời như là mưa hay tuyết.
Lòng khiêm tốn là nền tảng của mọi đức hạnh. Hãy để cho mọi người sống gần tự biết đến bạn trước khi bạn làm cho họ biết đến.
Một tấm lòng cao thượng không bao giờ trưng ra lộ liu. Lời của nó như ngọc quý, vô giá, ít khi được bày biện.
Ðối với một người thiền sinh chân thật, mỗi ngày là một ngày may mắn. Thời gian trôi qua nhưng y không bị lùi lại. Chẳng có sự vinh quang hay nhục nhả nào làm chùn ý.
Nên khắc khe với chính mình, chứ không phải với người khác. Không nên bàn cải chuyện đúng hay sai.
Có vài điều, dù đúng, vẫn bị xem như là sai hằng bao nhiêu đời. Giá trị của điều phải, có thể được biết đến sau nhiều thế kỷ, cho nên không việc gì phải vội đòi hỏi có sự biết ơn tức thì.
Hãy sống với nhân duyên và dành kết quả cho luật tối thuợng của vũ trụ. Hãy sống qua một ngày trong an nhiên tự tại.
Phồn Thịnh Thật Sự
Một phú hộ đến nhờ thiền sư Sengai viết cho một câu hoành phi nói đến sự giàu có của
gia đình y để truyền lại cho các thế hệ sau.
Sengai lấy một tờ giấy thật lớn rồi viết: “Cha chết, con chết, cháu chết.”
Người phú hộ nổi giận. “Tôi nhờ ngài viết cho câu gì nói đến hạnh phúc của gia đình
tôi! Sao ngài lại giu cợt thế này?”
“Chẳng có ý giu cợt đâu,” Sengai giải thích. “Này nhé, nếu con của ông chết trước ông,
thật là một điều bất hạnh. Nếu cháu của ông chết trước con ông, có phải là cả hai cha con đau khổ lắm không? Nếu mỗi thế hệ trong gia đình ông đều theo tuần tự mà qua đời thì đó mới đúng là giòng đời tự nhiên. Ta gọi đó là phồn thịnh thực sự.”
79. Lư Hương
Một người đàn bà tên Kame ở Nagasaki là một trong ít người chế
tạo ra lư hương ở Nhật Bản. Lư ấy quả là một tác phẩm nghệ thuật hiếm có, chỉ được dùng trong trà thất hay ở bàn thờ gia đình.
Cha của Kame cũng là một nghệ nhân. Suốt ngày, nàng còn thích
say sưa rượu chè, hút sách và vui chơi với nam giới. Khi nào có được ít tiền nàng liền mở tiệc mời mặc khách tao nhân, văn thi sĩ, thợ thuyền, bọn đàn ông có sự nghiệp hoặc vô nghề. Sự giao thiệp rộng rãi đã gợi hứng cho các sáng tác của nàng.
Kame làm việc rất là chậm chạp, nhưng khi tác phẩm hoàn thành
thì thực là tuyệt mỹ. Những lư hương của nàng lại được trân quý ở những gia thất mà nội tướng không hề uống rượu, hút sách hay giao hảo với nam nhân một cách bừa bải.
Một lần, thị trưởng của Nagasaki nhờ Kame thiết kế cho ông ta
một lư hương. Nàng lần lửa mãi đến hơn nữa năm. Ðến lúc đó thì ông thị trưởng, đã được cất nhắc lên làm việc ở một thành phố khác, đến viếng nàng. Ông ta hối thúc nàng bắt tay vào việc.
Sau cùng khi có cảm hứng, Kame hoàn thành lư hương và đặt lên
một cái bàn. Nàng nhìn nó rất chăm chú. Nàng ngồi đối diện nó, hút thuốc và uống rượu cứ như nó là bạn rượu. Suốt ngày nàng nhìn ngắm nó.
Sau rốt, chụp một cái búa Kame dập nát nó ra. Nàng thấy nó không
phải là một sáng tạo toàn mỹ như nàng muốn.
80. Phép Lạ Thực
Khi Bankei thuyết pháp ở chùa Ryumon, một tăng sĩ phái Shinshu,
vốn tin vào giải thoát qua chú niệm danh hiệu Phật A Di Ðà, ganh tị với đám thính chúng đông đảo nên muốn tranh luận với ngài.
Bankei đang giữa cuộc giảng thì vị tăng sĩ kia xuất hiện, nhưng vì vị
ấy gây náo động cho nên Bankei phải ngưng buổi thuyết pháp để hỏi cớ sự.
“Tổ sáng lập của phái chúng tôi,” vị tăng sĩ dõng dạc, “có những
năng lực kỳ diệu như là ngài cầm bút ở một bên bờ sông mà có thể viết thánh hiệu của Phật A Di Ðà lên trên một tấm giấy do đồ đệ của ngài giơ lên ở phía bên kia sông. Ông có thể làm được phép lạ như thế không?”
Bankei nhẹ nhàng đáp: “Con cáo của ông có thể làm được tiểu xão
đó, nhưng đó không phải là phong cách của Thiền. Phép lạ của ta là khi đói thì ăn, khi khát thì uống.”
Total views : 17160610
- English