Dấu Chân Khất Sĩ

Từ nghìn trùng sử lịch mịt mù
Tôi đã tìm thấy định luật thiên thu
Chẳng có chi là còn
Chằng có chi là mất
Một bóng bọt vỡ tan
Lại hòa mình vào nước
Một chớp lóe điện quang
Lại giấu mình vào hỏa đại
Đợi duyên thời các nguyên tố hóa sinh!

Ôi!
Tôi muốn ví giáo pháp thuở bình minh
Đức Phật và Tăng đoàn
Đội nắng dầm sương ôm bát xin ăn
Để lại muôn ngàn dấu chân khất sĩ
Dấu chân ấy, đại hùng vô úy
Tự tại giữa thăng trầm, hưng phế, biển dâu
Lại dạo chơi trăm bến, nghìn cầu
Trao thông điệp cho muôn sinh
Trí tuệ, tình thương và lẽ thật
Dấu chân ấy, bước qua sa mạc
Dẵm qua đá sỏi lòng người, kiến chấp đảo điên
Xua vẹt vô minh, thống khổ, não phiền
Trả lại an vui, thanh bình cho nhân thế
Bài toán tâm linh: “Phản quang tự kỷ”
Là thấy rõ muôn đời “khuôn mặt chưa sinh!”
Thánh điển, kinh văn từ đó xiển minh
Pháp chuyển trùng trùng, chuyển mê khai ngộ
Những bộ tộc man di ven chân Hy Mã
Đã hằn sâu dấu chân khất sĩ du tăng
Còn vượt trùng dương đến những hải đảo xa xăm…
Hệ hệ sa-môn dấu chân đã bước qua ngàn năm sử lịch…

Ôi!
Dấu chân ấy, đã từ Đông sang Tây
Với cuộc viễn du vô cùng ngoạn mục
Và hiện đã tràn về các nước Nam phương
Năm 1938, tôi thấy rõ dấu chân của Sơ tổ Hộ Tông
Khai Sơn Nguyên Thủy
Năm 1942, lại tìm thấy dấu chân của Sơ tổ Minh Đăng Quang
Khai Sơn Khất Sĩ
Từ đó, minh nhiên đi vào trang sử, trang văn
Đi vào giảng đường, chùa tháp, tín đạo, tín tâm
Nối gót Như Lai
Hành Như Lai sứ!

Ôi!
Đâu phải là lối đi có lót thảm nhung,
Và trải đầy hoa hương diệu mỹ
Mà là muôn ngàn thẳm vực, gai chông
Đất trời huyễn hóa, māyā… chẳng thấy ngũ sắc cầu vồng
Mà là cát gió bão dông,
Địa ngục, ma vương và cạm bẫy
Đoàn khất sĩ sa-môn
Đã từng bước qua thành xiêu, tháp đổ
Mà di tích chỉ còn trên những viên gạch vỡ
In nét lờ mờ tiếng Phạn ngàn xưa
Có biết bao nhiêu nhà nghiên tầm, khảo cổ
Với tâm đạo thượng thừa
Đã gục khóc
Khi sờ lại dấu chân thuở trước
Những dấu chân chỉ còn rong rêu che phủ
Nơi những vết tích hoang phế, điêu tàn
Nơi trụ đá Asoka, nơi những bia văn
Nơi điện đài còn trơ trầm hương tín mộ
Trên những trang kinh, kiến sâu loang lổ
Lửa vô thường cháy xém chữ câu…

Ôi!
Hữu phúc cho chúng ta
Duyên ngộ đạo mầu
Còn nguyên vẹn thánh kinh, thánh điển
Đấy là ân đức sâu dày vực biển
Đấy là ân đức của chư tổ lập giáo, khai đàn
Đấy cũng là dấu chân vô sản, bần hàn
“Thừa tự pháp”, và nói “không” với tài vật…
Chúng ta là khất sĩ
Chứ không là hành khất
Mà phải ăn xin cơm cháo nuôi thân
Chúng ta chỉ xin tâm đạo và tín tâm
Giữa thế gian đã quen “vắt chày ra nước!”
Cứu độ họ, khởi tâm làm phước
Trừ căn bệnh muôn đời: bỏn xẻn, xan tham…
Để cửa trời, người rộng mở thênh thang!
Hỡi ơi!
Nhân thế có biết chăng?
Đức Phật với chân đất đầu trần
Bát khất thực 45 năm lang thang dặm bụi
Để lại dấu chân
Nhưng đâu dễ dàng tìm thấy
Vì như là dấu chân trên cát,
Vì như là tượng mây giữa trời
Từ Himālaya hùng vĩ cho đến tận biển khơi!
Dấu chân ấy…
Vô tích
Vô tăm
Vô hành
Vô xứ
Vì phương tiện nói năng nên đi vào kinh sử
Đi vào tâm, vào tuệ bao đời
Vào giá trị nhân sinh, vượt cả không-thời
Vượt chủ thuyết, kiến tri, vượt nhị nguyên đối đãi
Vô ngã, vị tha, pháp hành tự tại
Dấu chân kia còn dành cho nhân loại, chư thiên
Dấu chân kia đạp vỡ tín lý khắt khe, tín ngưỡng cổ truyền
Hạ bệ thượng đế, thần linh – khói hương nghi ngút
Phá bỏ kỳ thị giai cấp, hàng rào tủi nhục
Mang thông điệp tự do, giải thoát cho đời
Dấu chân kia,
Cũng là tuệ quang minh chiếu tỏ tuyệt vời
Nguồn thánh thủy chảy tràn miền cỏ cây khô khát
Phố thị, làng quê, đền miếu, chợ triền
Quý tộc, nô tỳ uống chung bầu sữa pháp
Hoa nở
Chim reo
Rừng ca
Suối hát
Triệu triệu năm duyên phúc một lần
Triệu triệu dấu chân, đại ngộ sát-na tâm!
Thắng tuệ
Huy hoàng
Vô biên
Vô tế!
Kính lạy Phật
Từ ngàn cao thánh đế
Thời mạt pháp hôm nay
Nghĩa lý, chữ câu đã mã hóa không môn
Gần ba nghìn năm chẳng có lối mòn
Bởi Sự Thật đã bít bùng khái niệm
Bởi Sự Thật đã bị chất chồng luận suy, giải biện…
Nhưng nay ta vẫn còn dấu chân chánh kiến, chánh tri
Vẫn còn dấu chân ở đây, Tứ niệm xứ hành trì
Giác niệm là dấu chân đi
Giác niệm cũng là dấu chân cõi về không khác!
Trọn vẹn từng hơi thở
Trọn vẹn từng thức tri, buồn vui, khổ lạc
Cùng với bốn mùa mưa nắng, gió sương
Định luật tâm, định luật pháp thị thường
Nhật nguyệt, tinh hà cùng chung vận hoá
Li ti tế bào, diệt sinh vô ngã
Tất thảy đều chu toàn trong mỗi khắc phục sinh
Khí, số, vận, thời – trung đạo, quân bình
Là vĩnh cửu đủ đầy trong từng vi trần dịch biến…
Kính lạy Phật
Tự ngàn xưa hiển hiện
Sáng rỡ chân dung, thiện mỹ phút giây này
Pháp thượng thừa
Nhật nguyệt rạng trời mây
Gót khất sĩ sa-môn
Lên đường
Hy vọng để lại dấu chân
Hoằng viễn
Thiên thu
Vô vi
Và diệu hóa!

Thiền Viên Thiên Để Nguyệt – Tháng 10-11/ 2023
Sīlaguṇa-Mahāthera (Minh Đức Triều Tâm Ảnh)