Múa lân ngày tết Nguyên Đán

Nét đẹp văn hoá cổ truyền ngày Tết 2024

Múa lân ngày Tết Nguyên Đán đã và đang là nét đẹp văn hóa cổ truyền ngày Tết của dân tộc Việt. Tục lệ này không chỉ mang đến niềm vui trong những ngày đầu năm mà còn mang nhiều mục đích và ý nghĩa tốt đẹp. Vậy hãy cùng Coolmate tìm hiểu về tục lệ truyền thống này để hiểu thêm về nó trong bài viết này nhé!

Múa lân ngày Tết Nguyên Đán đã và đang là nét đẹp văn hóa cổ truyền ngày Tết của dân tộc Việt

1. Múa lân là gì?

Múa lân thực chất là một môn nghệ thuật múa dân gian đường phố bắt nguồn từ Trung Quốc và cũng dần trở thành bộ môn múa nghệ thuật truyền thống tại Việt Nam. Bộ môn nghệ thuật này thường được biểu diễn trong các dịp lễ hội, đặc biệt là Tết Nguyên Đán và Tết Trung Thu. Trong múa lân sẽ có 3 con vật chính là Lân, Sư, Rồng đại diện cho cho sự thịnh vượng, phát đạt, hạnh phúc và khỏe mạnh,…

Múa Lân – Sư – Rồng thường được biểu diễn trong các dịp lễ hội, đặc biệt là Tết Nguyên Đán và Tết Trung Thu

Thêm vào đó không thể thiếu nhân vật Ông Địa – một người bụng phệ mặc áo dài, tay cầm quạt giấy to phe phẩy, có chiếc đầu hói tròn cười toe toét đi theo 3 con thú để giỡn, múa và chơi đùa cùng với lân – sư – rồng. Ông Địa được cho là hiện thân của Đức Phật Di Lặc, một vị Phật luôn vui vẻ, hiền lành. Truyền thuyết kể rằng Đức Phật Di Lặc đã hóa thân thành người, lấy tên là ông Địa, lấy cỏ linh chi trên núi cho các con vật hung dữ như sư tử, lân, rồng,…ăn và hàng phục, thuần hóa được những con vật này.

Ông Địa – một người bụng phệ mặc áo dài, tay cầm quạt giấy to phe phẩy, có chiếc đầu hói tròn cười toe toét đi theo múa và chơi đùa cùng với lân – sư – rồng

Các đoàn múa lân thường được mời đến biểu diễn trong dịp tết và các lễ hội truyền thống, văn hóa và tôn giáo khác của người Việt Nam. Múa lân cũng có thể được biểu diễn tại các dịp, sự kiện quan trọng như sự kiện khai trương cửa hàng kinh doanh, lễ khánh thành công trình, lễ kỷ niệm đặc biệt hoặc lễ cưới.

2. Nguồn gốc tục múa lân ngày Tết Nguyên Đán

Múa lân-sư-rồng trong dịp Tết cổ truyền cũng có nguồn gốc từ Trung Hoa. Xoay quanh nguồn gốc của môn nghệ thuật này có rất nhiều ý kiến trái chiều. Mặc dù nghệ thuật múa lân mang đậm bản sắc văn hóa Trung Hoa và có mặt tại Trung Quốc từ thế kỷ thứ III sau Công nguyên.

Tuy nhiên nhiều nghiên cứu cho rằng nguồn gốc của sư tử không phải ở Trung Quốc và loài duy nhất được tìm thấy đã bị tuyệt chủng từ rất lâu. Chính vì vậy, nhiều học giả cho răng điệu múa lân và bộ môn nghệ thuật múa lân khởi nguồn từ Ba Tư, sau đó du nhập đến Trung Quốc, hòa trộn với nền văn hóa đặc sắc ở nơi đây và trở thành môn nghệ thuật truyền thống như ngày hôm nay.

Tục múa lân ngày Tết Nguyên Đán có nguồn gốc từ Trung Hoa

Việt Nam với lịch sử 1000 năm Bắc thuộc, cũng đã tiếp thu một số điểm trong nền văn hóa đặc sắc của Trung Quốc. Một trong số đó chính là bộ môn nghệ thuật đường phố múa lân – sư – rồng trong ngày Tết Nguyên Đán. Cho đến nay hoạt động truyền thống này vẫn được duy trì trong các dịp lễ Tết đặc biệt, và trở thành nét văn hóa đặc sắc của người Á Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng.

Khi du nhập vào Việt Nam, nghệ thuật múa lân ít nhiều cũng được thay đổi và cải biên để phù hợp hơn với quá trình hình thành và phát triển của đất nước. Nghệ thuật múa lân tại Việt Nam cũng mang theo những nét văn hóa đặc trưng của người Việt bao gồm tạo hình, hình thức múa và âm nhạc biểu diễn. Tùy theo từng vùng miền mà các bài múa lân hoặc tạo hình sẽ có một số nét đặc trưng gắn với văn hóa phong tục của địa phương. Ví dụ như một số địa phương các bài múa lân không chỉ có lân – sư – rồng và ông địa mà còn có một số linh vật khác nằm trong tứ linh như hạc, phụng (phượng), quy (rùa)… cũng góp mặt trong điệu múa nghệ thuật này.

3. Ý nghĩa tục múa lân ngày Tết Nguyên Đán

Theo quan niệm văn hóa phương Đông, các con vật trong tứ linh như Long, Lân, Phụng tượng trưng cho sức mạnh, hạnh phúc, thịnh vượng có thể xua đuổi tà khí, mang lại may mắn, bình an cho gia chủ. Khi Lân vào nhà, thì các loại tà khí sẽ bị đuổi đi, cùng với đó là rước an vui, hạnh phúc vào nhà, gia chủ sẽ được bình an. Đây chính là ý nghĩa của phong tục múa lân ngày Tết Nguyên Đán, cầu mong một năm mới nhiều niềm vui, an lành.

Phong tục múa lân ngày Tết Nguyên Đán để cầu mong một năm mới nhiều niềm vui, an lành.

Bên cạnh các con vật đầy phúc khí như Lân – Sư – Rồng thì nhân vật Ông Địa cũng mang nhiều ý nghĩa tốt lành. Với tạo hình bụng to, khuôn mặt luôn tươi cười vui vẻ, ông Địa được coi là đại diện của Đất trong tín ngưỡng Phật giáo, có thể kêu gọi Lân vào nhà và mang đến điềm lành cho gia chủ. Ông Địa sẽ luôn đi trước đầu lân, ngụ ý mở đường, dẫn đường cho lân, đồng thời tạo hình vui vẻ mang lại không khí lễ hội tươi vui, tưng bừng.

Múa lân thường xuất hiện trong ngày Tết với phần đánh trống chiêng sôi nổi vừa thể hiện sự tưng bừng, hân hoan của dịp Tết Nguyên Đán cổ truyền múa lân ngày tết nguyên đán.

Tại Việt Nam, múa lân thường xuất hiện trong ngày Tết với phần đánh trống chiêng sôi nổi vừa thể hiện sự tưng bừng, hân hoan của dịp Tết Nguyên Đán cổ truyền, vừa để cầu mong một năm mới an lành, may mắn và khỏe mạnh, đồng thời xua đi những điều không may mắn của năm cũ, đón chào những khởi đầu mới hạnh phúc, phát tài, phát lộc, phát bình an.

Mỗi khi nghe thấy tiếng trống thùng thình rộn rã từ xa, người Việt sẽ ngay lập tức mở cửa để đón đội múa lân như một điều may mắn, phấn khởi cho tất cả mọi người.

4. Những tiết mục múa lân ngày Tết Nguyên Đán

Múa lân – sư – rồng cũng có rất nhiều điệu múa khác nhau mang ý nghĩa khác nhau. Tùy vào mỗi dịp, mỗi sự kiện các đoàn múa lân sẽ chọn ra những bài múa phù hợp để biểu diễn. Vậy trong dịp Tết Nguyên Đán, những tiết mục múa lân nào sẽ được trình diễn phổ biến, hãy cùng Coolmate tìm hiểu tiếp nhé!

4.1 Lân độc chiếm ngao đầu

Đầu tiên không thể bỏ qua màn biểu diễn Lân độc chiếm ngao đầu. Đây là một màn biểu diễn khá đặc sắc của một con lân biểu diễn tài nghệ nhảy cao và trèo giỏi. Màn biểu diễn này, con lân đẹp nhất với bộ dạng hùng dũng nhất sẽ ra biểu diễn trước mọi người để thể hiện khí thế tiến lên phía trước.

Lân biểu diễn độc chiếm ngao đầu mang phong cách thể hiện tả xung hữu đột, tiến thoái nhịp nhàng, bộ pháp hùng dũng. Cách biểu diễn này khiến mọi người liên tưởng đến một dũng tướng, một hảo hán mang trong mình uy quyền, hùng dũng. Đây cũng là một tiết mục thể hiện hết được cái uy của lân, mang ý nghĩa cầu chúc một năm mới căng đầy sự sống, mọi công việc đều được hãnh thông.

Lân độc chiếm ngao đầu là một màn biểu diễn khá đặc sắc của một con lân biểu diễn tài nghệ nhảy cao và trèo giỏi

4.2 Lân song hỷ

Tiếp theo là màn biểu diễn Lân song hỷ. Đây là tiết mục múa gồm 2 con lân cùng nhau biểu diễn. Màn biểu diễn này không còn sự hùng dũng, uy quyền như màn Lân độc chiếm ngao đầu, tuy nhiên lại thể hiện được sự kết hợp hài hòa giữa hai con lân, mang ý nghĩa “thiên thời địa lợi nhân hòa”, trời đất dung hòa làm một.

Cách thể hiện này tượng trưng cho sự hân hoan, tâm đầu ý hợp như trời và đất, âm dương hòa hợp, tương thông. Với nhiều yếu tố song hành, màn biểu diễn Lân song hỷ thể hiện niềm vui, sự phấn khởi và cầu mong công việc luôn thuận lợi, làm ăn phát triển trong năm mới.

Màn biểu diễn Lân song hỷ thể hiện được sự kết hợp hài hòa giữa hai con lân, mang ý nghĩa “thiên thời địa lợi nhân hòa”.

4.3 Múa tam tinh

Kế đến mà màn múa lân tam tinh với sự có mặt của 3 con Lân cùng biểu diễn. Trong màn biểu diễn này, ba con lân có màu vàng, đỏ, đen là đại diện cho 3 vị thần Phúc – Lộc – Thọ cùng nhau vui chơi, nhảy múa vui vẻ, tưng bừng mang ý nghĩa tài lộc, danh vọng, sức khỏe sẽ theo vào như nước trong năm mới. Cùng với đó màn biểu diễn này cũng thể hiện những điều cầu nguyện của mọi người sẽ đạt được như ý.

Múa lân tam tinh đại diện cho 3 vị thần Phúc – Lộc – Thọ cùng nhau vui chơi, nhảy múa vui vẻ, tưng bừng mang ý nghĩa tài lộc, danh vọng, sức khỏe sẽ theo vào như nước trong năm mới.

4.4 Tứ quý hưng long

Màn biểu diễn múa lân ngày Tết Nguyên Đán còn có thêm tiết mục “Tứ quý hưng long”. Tiết mục này sẽ bao gồm bốn chú lân vàng, đỏ, đen, trắng (hoặc xanh dương) tượng trưng cho 4 phương trời cùng nhau quy tụ. Màn biểu diễn mang ý nghĩa cầu cho một năm mới ngày càng phát triển, lan tỏa khắp bốn phương trời cùng với đó là ý nghĩa cầu cho 4 mùa được tươi tốt, mưa thuận gió hòa.

Tiết mục múa lân Tứ quý hưng long bao gồm bốn chú lân vàng, đỏ, đen, trắng (hoặc xanh dương) tượng trưng cho 4 phương trời cùng nhau quy tụ.

4.5 Lân hái lộc

Tiết mục múa Lân ngày Tết Nguyên Đán đặc sắc nhất phải kể đến tiết mục múa Lân hái lộc. Đây là màn biểu diễn đòi hỏi những người nghệ nhân múa lân phải có kỹ thuật leo trèo giỏi hoặc có nhiều năm trong nghề. Trong tiết mục này Lân sẽ phải biểu diễn trèo lên cột tre có treo lộc phía trên.

Màn biểu diễn Lân hái lộc thể hiện sự cát tường, như ý. Vào đầu năm mới khi lân ghé thăm nhà, gia chủ có thể treo lì xì trên các cột tre, nứa cao để lân trèo lên hái lộc, độ khó càng cao thì lộc lân hái được sẽ càng ý nghĩa. Tiết mục này tạo được sự hưng phấn, hấp dẫn cho người xem và mang đến sự vui vẻ cho ngày đầu năm mới.

Màn biểu diễn Lân hái lộc thể hiện sự cát tường, như ý

Trong dịp Tết Nguyên Đán cổ truyền sẽ có rất nhiều những hoạt động văn hóa giải trí diễn ra như chợ Tết, gói bánh chưng, bánh dày, đốt pháo,… thì những tiết mục múa Lân đặc sắc vẫn luôn là một hoạt động thu hút và có giá trị về mặt văn hóa tín ngưỡng ở khắp mọi miền Tổ Quốc. Chính vì vậy, đây là một hoạt động không thể thiếu trong mỗi dịp tết đến xuân về

Vậy là Coolmate đã chia sẻ đến bạn những thông tin cực kỳ thú vị về nghệ thuật múa lân ngày Tết Nguyên Đán như: nguồn gốc, ý nghĩa, và những màn múa lân đặc sắc nhất. Hy vọng với những chia sẻ này bạn sẽ hiểu thêm về môn nghệ thuật truyền thống này. Đừng quên theo dõi Cool Blog để có thêm thật nhiều thông tin thú vị về thời trang nam, đời sống,… bổ ích hơn nữa nha!’

Theo coolmate.me/post/mua-lan-ngay-tet-nguyen-dan