Những Bài Học Bình Dị

Thiên nhiên mầu nhiệm

Shelley là một người con gái chốn đô thành. Cha cô chưa bao giờ chạy xe ra khỏi những con đường nhựa, và mẹ cô thì chưa bao giờ ở bất cứ một nơi nào khác, ngoại trừ những khách sạn sang trọng.

Một hôm, giáo viên chủ nhiệm lớp của Shelley, cô McKay, thông báo rằng họ sẽ có một chuyến đi bộ đường dài: Bốn ngày đi bộ xuyên qua các khu rừng và ba đêm dựng trại để nghỉ. Shelley tự nghĩ: “Làm sao mình có thể chịu đựng nổi khoảng thời gian ấy.”

Shelley hình dung, cô sẽ phải đeo một cái ba-lô nặng ở sau lưng, nó nặng đến nổi ngay cả những đô vật Sumo cũng phải vất vả với nó. Đấy là gánh nặng mà cô không muốn mang. Nhưng cô cũng biết rằng cái ba-lô chứa đựng những vật dụng cần thiết cho sự sống còn của cô. Vì thế mà Shelley nhận thấy cùng lúc mà có đến hai trạng thái tâm lý khác nhau, một bên là cần cái ba-lô và bên kia là ghét nó. Rồi cô tưởng tượng niềm vui sướng khi đặt ba-lô xuống lúc họ đi đến địa điểm cắm trại.

Cô McKay gọi các học sinh nữ lại và dặn: “Khi các em dựng trại” – Shelley tự hỏi: Làm sao các bạn làm được việc đó? – “Cô muốn các em khám phá những khu rừng gần trại. Đừng đi quá xa.” Shelley nói thầm: Đừng lo về điều ấy. “Cô muốn các em quan sát kỹ lưỡng những gì các em thấy. Hãy tự mình khám phá các màu sắc, hình dáng, sắc thái, các tảng đá và cả những sự chuyển động. Chúng ta hãy cùng nhau làm điều này trong im lặng. Khi chúng ta đi bộ và ngắm nhìn, chúng ta không nói chuyện trong vòng 10 phút đầu.” Shelley tự nghĩ: Không biết mình có thể giữ im lặng trong 10 phút được hay không? Vì hầu như lúc nào cô cũng nói huyên thuyên, ngoại trừ lúc ngủ.

Shelley nhìn lên cây và cô phát hiện ra rằng, những chiếc lá không phải chỉ có màu xanh. Mỗi chiếc lá có sắc thái màu xanh khác nhau: xanh đậm, xanh nhạt, xanh hơi vàng, xanh lục… Và chúng có kích thước, hình dạng khác nhau, chuyển động khác nhau trong làn gió nhẹ. Những thân cây cũng không phải chỉ duy nhất một màu nâu. Chúng có màu xám và nâu, đen và xanh. Một vài cây có lớp vỏ mịn màng và bạn có thể dùng tay vuốt lên lớp vỏ ấy, trong khi những cây khác thì có lớp vỏ sần sùi và loang lỗ. Shelley thấy một cây cao có thân rỗng, vừa đủ để cho một em gái ẩn nấp trong đó. Sau khi kiểm tra và biết chắc là không có nhện, không có rắn, Shelley bước vào trong bộng cây. Ít nhất là cô có thể nấp ở đây cho đến khi mười phút đầu tiên trôi qua, sau đó nhảy ra và hù bạn nào đang đi qua.

Khi cô ngồi ở trong đó, cô quan sát một con bọ cánh cứng bóng láng đang leo lên ở bên trong thân cây; cô bị lôi cuốn khi những cái chân yếu ớt của nó leo lên những chóp núi, những thung lũng – ít nhất là đối với một con bọ cánh cứng – rồi cô tự nghĩ: cuộc hành trình của nó sẽ đi đến đâu? Khi Shelley nghe những người bạn của mình đang nói huyên thuyên trở lại thì cô cảm thấy không muốn rời khỏi nơi ẩn nấp của mình. Có điều gì đó rất yên bình tại bộng cây mà cô đang ẩn nấp và cô không muốn rời xa con bọ cánh cứng. Thế là cô nán ở trong đấy thêm một lúc nữa.

Sau bữa ăn tối, cô McKay yêu cầu mọi người ngồi yên lặng xung quanh đống lửa trại, nhắm mắt lại nếu muốn, và lắng tai nghe âm thanh của núi rừng. Tiếng lách tách của ngọn lửa nghe sao mà thân quen và ấm áp. Làn gió nhẹ làm xào xạc lá cây. Lạ quá! Shelley nghĩ thầm, tại sao trước đây mình lại không chú ý đến những điều ấy. Giờ này dường như mọi thứ đang sống trọn vẹn với giây phút hiện tại. Có ai đó đã đánh rắm – đấy là hậu quả của những cái bánh đậu chiên trong buổi ăn tối. Những tiếng cười rúc rích gợn lên xung quanh đống lửa, một chốc thì sự yên lặng cũng được tái lập. Một vài loài chim khác nhau đang kêu, đang hót líu lo, và có tiếng kêu của một con chim cú. Mặc dù nghe nhiều âm thanh khác nhau, nhưng Shelley vẫn nghĩ về chúng như là sự tĩnh lặng, và thật là thích thú khi lắng nghe chúng.

Sau một vài ngày, cô McKay yêu cầu các học sinh chú ý đến mùi vị ở xung quanh chúng (không phải là cái mùi sau khi cô cho chúng em ăn bánh đậu nướng nữa chứ – Shelley tự nói với mình). Hương vị của núi rừng… biết miêu tả chúng như thế nào đây…? Vâng, chúng có hương vị xanh tươi. Chúng hơi ẩm ướt, tươi mát, sạch sẽ, thơm ngát… và chắc chắn là xanh tươi. Shelley dùng tay vò một ít lá cây trong lúc cô đang đi, rồi đưa lên mũi để hít thở hương vị tinh tế của núi rừng. Cô thích hương vị của đất khi nằm sát mặt đất lúc ngủ trong lều vào ban đêm.

Cô McKay nói với các học sinh: “Các em đã khám phá ra hương vị của núi rừng chưa? Thiên nhiên giúp các em biết những gì cần phải tránh. Bất cứ thứ gì có màu đỏ hay được sinh ra trên những cây gai gốc thì chắc chắn là có độc. Chỉ nếm những thứ mà cô đã chỉ cho các em thấy.” Thế rồi cô McKay chỉ những lá cây mà các em có thể nhai (nhưng không được nuốt) để cảm nhận mùi vị của chúng và những trái cây dại có thể ăn được.

Vào đêm cuối cùng của chuyến hành trình, cô Mckay nói với các học sinh: “Chúng ta cũng nên ý thức rõ về cảm giác của sự xúc chạm. Làn da của chúng ta là cơ quan cảm giác lớn nhất. Nếu chúng ta có thể lột nó ra và trải rộng ra thì nó có thể bao trùm khoảng 2m2. Hãy để chính các em khám phá những cảm giác thuộc về xúc giác mà các em trải nghiệm ở trong rừng. Không chỉ là những gì các em chạm vào mà còn cả những thứ chạm vào da các em nữa, như là sự mát mẻ của làn gió nhẹ, sự ấm áp của mặt trời.”

Shelley đã cảm nhận mặt đất khi cô nằm ngủ trên nó, sự mượt mà và xù xì của vỏ cây khi cô chạm vào, đường vân của những chiếc lá khi cô vò nó ở trong lòng bàn tay, rồi sự khác biệt giữa mặt đất mềm và mặt đất gồ ghề, cứng rắn khi cô đi qua. Và cô tiếp xúc với một con bọ cánh cứng khác, vuốt ve cái lưng mịn màng của nó, và cảm nhận những cảm giác khi những cái chân nhỏ bé của nó bò trên tay của cô. Cô nhặt một cái lông chim trên đường đi, và cảm nhận sự mềm mại của nó bằng các đầu ngón tay.

Bản thân cô lúc nào cũng nghĩ mình là một người con gái chốn đô thành, nên Shelley cảm thấy rất ngạc nhiên khi cô trở về nhà. Cô muốn đi tản bộ. Cô cảm thấy những khu vườn bên cạnh đường phố đáng yêu làm sao, công viên nhỏ bé ở cuối con đường thật quá xinh tươi. Cô đã cảm nhận được những điều mà trước đây chưa từng cảm nhận. Khi đi bộ, Shelley thấy màu sắc trong các khu vườn, cảm nhận được hương vị của các loài hoa trong không khí, cảm nhận được sự ấm áp của mặt trời, sự mát mẽ của bóng râm, và cô còn nghe được những tiếng chim hót mà trước đây cô chưa bao giờ nghe… Tất cả chúng đều thật là tuyệt vời.

Nguồn: 101 Healing Stories for Children and Teen, George W. Burns, John Wiley & Sons Publisher, Canada, 2005.

Minh Nguyên Biên Soạn

http://rongmotamhon.net/mainpage/doc_sach_L%E1%BB%9Di-gi%E1%BB%9Bi-thi%E1%BB%87u_88_2328.html&tg=2